گروه اندیشه: منشأ گرایش فیلسوفان دین به سوی تجربه دینی نگرش اومانیستی است؛ یعنی همه چیز را بر محور انسان تفسیر کردن و به عبارتی آسمان را به زمین آوردن و یا زمینی کردن همه امور، از جمله وحی. 
حجت‌‌الاسلام و المسلمین محسن غرویان؛ مدرس حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمی مدرسه عالی امام خمینی(ره)، در گفت‌وگو با سرویس اندیشه خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، در مورد تاریخچه شکل‌گیری تجربه دینی در غرب، گفت: آنچه بنده از مطالعات در این زمینه بدست آورده‌ام این است که منشأ گرایش عالمان و فیلسوفان دین به سوی تجربه دینی و محوریت داشتن آن در دینداری، نگرش اومانیستی است.
وی تأکید کرد: نگرش اومانیستی یعنی همه چیز را بر محور انسان تفسیر کردن و به عبارتی آسمان را به زمین آوردن و یا زمینی کردن همه امور، از جمله وحی و آنچه در کتب دینی به نام اشراق از عالم غیب داریم.
غرویان خاطرنشان کرد: نظریه‌پردازان این ایده سعی کردند که همه چیز را تفسیر زمینی و انسانی کنند و این ایده به اینجا منتهی شد که وحی را هم به تجربه شخصی و درونی بازگردانند و آن نوع احساس و حالی که یک انسان در خودش پیدامی‌کند، تفسیر وحی دانسته شد.
مؤلف «فلسفه اخلاق» در مورد تأثیرگذاری تجربه‌گرایی بر روند شکل‌گیری تجربه‌دینی اظهار کرد: سیر تجربه‌گرایی در قرن 18 در روند شکل‌گیری مبانی تجربه‌دینی تأثیر داشته است، چرا که اومانیسم خودش ریشه آمپریسم و پوزیتیویسم است؛ یعنی ریشه گرایش به تجربه به‌عنوان نهایی‌ترین معیار حقیقت، در فلسفه آمپریستی (تجربه‌گرایی) و پوزیتویسم مطرح است.
این مدرس فلسفه اسلامی افزود: گرایش پوزیتویستی، حقیقت را محدود به تجربه حسی می‌کند و وقتی خواستند برخی از امور نامحسوس را تفسیر کنند، یک قدم، جلوتر رفتند و گفتند تجربه درونی. و در حقیقت آن گرایش شدید به تجربه‌گرایی، حس‌گرایی و مساوی دانستن حقیقت با عالم محسوس در اینجا هم، تأثیر خودش را گذاشت و وحی را هم به عنوان یک امر نامحسوس انکار کردند.
مؤلف «آموزش منطق» تبعات تجربه‌گرایی را انکار ماوراءالطبیعه دانست و خاطرنشان کرد: از آسیب‌های دیگر دیدگاه پوزیتویستی این است که وحی را هم یک امر زمینی تلقی می‌کند و معتقد است چیزی از بالا به انسان داده نمی‌شود و معرفت از بالا به پایین نمی‌آید، بلکه همین انسان است که در دورن خودش یک احساس برتری پیدا می‌کند و آن احساس ارتباط با عالم، وحی نامیده می‌شود و لذا به اصطلاح وحی، تجربه دینی دانسته می‌شود.
نظرات